Pytanie „Czy podcinać wędzidełko?” zadaje sobie wielu rodziców i opiekunów. Z pewnością każdy, kto ma w swoim otoczeniu dzieci słyszał coś o wędzidełku. W tym wpisie postaram się przybliżyć temat z puntu widzenia neurologopedy – czyli specjalisty nie tylko od mówienia, ale również od budowy i funkcji aparatu mowy.

Co to jest wędzidełko?

Wędzidełko jest to pewna struktura anatomiczna języka, warg i policzków – twór włóknisty, pokryty błoną śluzową, który łączy powierzchnię języka z dnem jamy ustnej[1] lub analogicznie wargi z dziąsłami.

Mówiąc obrazowo, są to tkanki, które łączą język, wargi, policzki z innymi elementami aparatu mowy.

Poniżej przedstawiam zdjęcia różnych wędzidełek.

Dość często występuje skrócenie wędzidełka, zwane jest ANKYLOGLOSSIĄ.

Ankyloglossia jest to wada spowodowana skróceniem wędzidełka, która wpływa nie tylko na mowę (poprawną artykulację), ale również na proces oddychania, przyjmowania pokarmów i połykania.

Dlaczego wędzidełko może być za krótkie?

Przyczynami krótkiego wędzidełka są:

  • Wrodzone nieprawidłowości w budowie warg i języka
  • Zbyt małą stymulację języka
  • Dziedziczenie (gen LGR5)

Co powoduje skrócone wędzidełko?

Nasz język powinien na co dzień odpoczywać przyklejony do górnych łuków zębowych, w tzw. pozycji spoczynkowej -> więcej we wpisie: https://logopatka.pl/pozycja-spoczynkowa-jezyka-to-warto-wiedziec/

Jeśli wędzidło języka (nazywane wędzidełkiem podjęzykowym) jest za krótkie – język nie ma możliwości ułożenia się w prawidłowej dla niego pozycji, tym samym często opada na dno jamy ustnej powodując problemy ze zgryzem. Leżący na dole język sprawia problemy, często prowokuje do otwierania ust i oddechu ustami, jak również przy połykaniu, ponieważ język nie jest w stanie przyssać się do podniebienia, aby dobrze połknąć – stąd rodzi się kolejny problem – DYSFAGIA więcej we wpisie: https://logopatka.pl/pozycja-spoczynkowa-jezyka-to-warto-wiedziec/ i tak buduje się łańcuch nieprawidłowości, ponieważ często język ze skróconym wędzidłem szuka sobie wygodnej i możliwie dobrej pozycji do mówienia zaczynając wychodzić pomiędzy zęby i wtedy zaczynamy seplenić, mamy problem z głoską „R” – pogłębiają się wady zgryzu.

Skrócone wędzidełko wargi górnej może powodować diastemę – czyli szparę pomiędzy górnymi „jedynkami”.

Wyżej opisałam skutki skróconego wędzidełka u starszych osób i dorosłych, jednak ważne jest, aby skrócenie to rozpoznać tuż po narodzinach dziecka.

Skrócone wędzidełko podjęzykowe/wargi u noworodków i niemowląt może powodować:

  • Problem z objęciem brodawki sutka przez dziecko
  • Trudności ze ssaniem
  • Niechęć do jedzenia z piersi
  • Wypluwanie smoczka
  • Krztuszenie się
  • Słabe podciśnienie pompujące pokarm
  • Słaby odruch lateralny języka
  • Niechęć do rozszerzania diety

Warto przyjrzeć się sposobowi przyjmowania pokarmu przez dziecko, temu jak operuje językiem, są to pierwsze sygnały dla NAS, że może być to problem ze zbyt krótkim wędzidełkiem podjęzykowym, lub wargowym.

Czy wędzidełko można rozciągnąć?

NIE, NIESTETY NIE! Wędzidełko – zarówno to podjęzykowe jak i wargowe to twór tkankowy, nieelastyczny, dlatego nie da się go rozciągnąć, wyciągnąć i wyćwiczyć.

Jedyne co możemy zrobić, to ćwiczyć język/wargę wzmacniać mięśnie tak, aby uzyskać lepszą ruchomość, ale bez podcięcia wędzidełka ten efekt będzie minimalny.
Zaleca się wykonanie zabiegu korekty wędzidełka (FRENOTOMIA, FRENULOTOMIA), ponieważ jest to jedyna metoda „uwolnienia” języka/wargi.
Na tenże zabieg zazwyczaj kieruje logopeda/neurologopeda.

Kto wykonuje zabieg korekty wędzidełka?

  • Chirurg
  • Laryngolog
  • Ortodonta
  • Dentysta odpowiedniej specjalizacji

Na czym polega zabieg frenotomii/frenulotomii?

To przecięcie lub wycięcie skróconego fałdu/tkanki, czyli wędzidełka. W zależności od stopnia skrócenia oraz typu wędzidełka zabieg ten będzie wyglądał inaczej.

Dostępne są następujące metody korekty wędzidełek: – skalpelem, nożyczkami, nożem elektrycznym lub laserem. Metodę najczęściej wybiera specjalista wykonujący zabieg.

Dziecko po zachowawczym podcięciu wędzidełka

Przygotowanie do zabiegu

Jak do każdego zabiegu medycznego również do korekty wędzidełka należy się przygotować.
Przygotowanie następuje w gabinecie logopedy/neurologopedy oraz w domu pacjenta, który wykonuje ćwiczenia/masaże mające na celu odwrażliwienie aparatu artykulacyjnego – przyzwyczajenie do pracy, wzmocnienie mięśni języka, wyuczenia określonych ruchów i pozycji, rozluźnienie tkanki. Jest to istotny etap, ułatwi pracę po zabiegu, kiedy to należy intensywnie ćwiczyć aby uniknąć możliwych powikłań np. zrostów.

A po zabiegu

Konieczne są masaże, ćwiczenia i praca nad mięśniami i tkanką. Mimo pojawiającego się bólu lub niewielkiego krwawienia (pamiętajmy, że to zabieg medyczny), kontynuujemy ćwiczenia, których celem jest poprawa ruchomości wargi/języka a w konsekwencji poprawa funkcji prymarnych i artykulacji – czyli poprawne mówienie 😀

Zdawajmy sobie sprawę, że czasem nie wystarczy jedno cięcie, być może będzie trzeba wykonać zabieg ponownie, jednak WARTO!

Istotnym jest fakt, iż sam zabieg korekty wędzidełka, bez przygotowania „przed” i „po” oraz terapii logopedycznej nie jest wystarczający. To co było niewłaściwie zbudowane, powodowało szereg ograniczeń często przez wiele lat – NIE NAPRAWI SIĘ SAMO. Świadomość tego, że należy systematycznie pracować, aby osiągnąć efekt musi pozostać w naszych głowach.

Korzyści płynące z korekty wędzidełka:

  • Poprawa wyglądu zewnętrznego
  • Lepsza ruchomość warg/języka
  • Poprawa wyrazistości mowy
  • Poprawa artykulacji (najczęściej głosek syczących, szumiących, głoski /l/ i /r/)
  • Lepsze jedzenie – brak trudności z przyjmowaniem pokarmu, bardziej efektywne przeżuwanie, połykanie bez wysiłku
  • Poprawa pozycji spoczynkowej
  • Właściwy tor oddechowy – domknięcie jamy ustnej (jeśli nie występują inne problemy)
  • Zniwelowanie napięć w obrębie głowy i szyi

Etc….

Warto przyjrzeć się otaczającym nas osobom, a szczególnie dzieciom. Być może wymagają diagnozy i terapii w zakresie wędzidełka.

Warto zgłosić się do logopedy lub neurologopedy, który zdiagnozuje wędzidło i poprowadzi proces terapii logopedycznej. Szkoda czasu! Lepiej zapobiegać wadom zgryzu niż je leczyć, bez dobrej pozycji języka nie ma ładnego zgryzu!

Zapraszam na konsultacje!

mgr Patrycja Wyrębkiewicz-Łuba
Neurologopeda, terapeuta dziecięcy, Instruktor masażu Shantala
Gabinet Logopedyczno-Terapeutyczny LogoPatka  Warszawa (Wola)

Czekamy na Was i Wasze komentarze 😊

Literatura:

  1. E.M. Skorek, Z logopedią na ty, Podręczny słownik logopedyczny

D. Pluta-Wojciechowska, Dyslalia obwodowa

D. Pluta-Wojciechowska, B. Sambor, O różnych typach skróconych wędzidełekjęzyka, ich ocenie i interpretacji wyników badań w logopedii

M. Rządka, Odruchy oralne u noworodków i niemowląt


Udostępnij na:

13 komentarzy

Magda · 22 maja 2021 o 19:58

Jakie są masaże po podcięciu wędzidełka wargi górnej? Ile razy dziennie i w jaki sposób masować dziekcku podcięte miejsce? Czy wędzidełko się zrośnie? I po jakim czasie może ten zrost nastąpić?

    LogoPatka · 24 maja 2021 o 13:50

    Po podcięciu wargi górnej musimy masować mięśnie okrężne warg, dźwigacze górnej wargi i obniżacze kącików ust, ciężko jest to wszystko wytłumaczyć. Masaż logopedyczny po podcięciu wędzidełka wargi nie jest trudny, watro wiedzieć jak go wykonywać. Tu polecam wizytę u logopedy na taki instruktarz.
    Proszę śledzić naszą stronę, już nie długo wyjdzie broszura z masażem 🙂
    Jeśli chodzi o wędzidełko wargi górnej, jeśli jest ono dobrze podcięte, to występują minimalne szanse na zrost.
    Pozdrawiam

    Agnieszka · 21 kwietnia 2022 o 12:14

    Dzień dobry,
    Czy po podcieciu wędzidełka zawsze na ranje musi pokazać się białawy nalot? Synek miał 2 dni temu wykonywany zabieg i póki co nie zauważyłam nalotu. Wędzidełko tylne.
    Pozdrawiam

      LogoPatka · 2 maja 2022 o 12:08

      Wszystko zależy od procesu gojenia oraz głębokości cięcia.
      Zazwyczaj pojawia się biała ziarniana.

Sandra · 25 listopada 2021 o 09:26

Masaż po podcięciu wedzidelka języka

Magda · 28 listopada 2022 o 11:01

Zauważyłam że moje dziecko po podcięciu wędzidełka podjęzykowego bardziej się ślini – ma 3 lata. Czy to powszechne?

    LogoPatka · 5 grudnia 2022 o 18:37

    Tuż po zabiegu ślinienie może być większe, po wygojeniu rany ślinienie powinno się zmniejszyć i całkowicie ustać jeśli oczywiście język ma prawidłową funkcję i jest wyćwiczony 😉

Ewa · 20 marca 2023 o 13:05

Jak dlugo wykonywać ćwiczenia i masaże po podcięciu wędzidełka języka? (ile tygodni)

    LogoPatka · 20 kwietnia 2023 o 07:58

    Po podcięciu wędzidełka, masaże są bardzo ważne. To ile czasu powinny trwać zależy od wielu czynników m.in. rodzaju ciecia, wielkości rany i ogólnego stanu gojenia tkanek.. podejście bardzo indywidualne. 😉

Anna · 10 maja 2023 o 06:55

jakie cwiczenia powinno sie wykonywac przy wycieciu wedzidelka jezyka u doroslego? ile razy dziennie balezy je wykonywac?czy ziarnina z rany sama wypadnie? dziekuje za odp

    LogoPatka · 25 maja 2023 o 10:39

    Ćwiczeń po zabiegu jest na prawdę sporo, ich dobór zależy jak został wykonany zabieg podcięcia wędzidełka (frenotomia czy frenuloplastyka). Częstotliwość ćwiczeń zależy od tkanek pacjenta oraz stopnia przygotowania pacjenta przed zabiegiem 🙂

Magda · 6 grudnia 2023 o 18:58

Ile powinno trwać przygotowanie do podcięcia wędzidełka?

    LogoPatka · 16 grudnia 2023 o 12:53

    To bardzo indywidualna sprawa. Każdy pacjent jest inny, struktury wędzidełka są inne. Różni się również stopień skrócenia wędzidełka języka oraz wiek pacjenta. Jest tu wiele czynników, na które trzeba zwrócić uwagę.

Skomentuj Magda Anuluj pisanie odpowiedzi

Avatar placeholder

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Serwis logopatka.pl korzysta z plików cookie. Mają Państwo możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących cookies w swojej przeglądarce internetowej. Jeśli nie wyrażają Państwo zgody, prosimy o zmianę ustawień w przeglądarce lub opuszczenie serwisu. Dalsze korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies w przeglądarce oznacza akceptację plików cookies, co skutkuje zapisywaniem ich na Państwa urządzeniach przez serwis logopatka.pl. Informacji odczytanych za pomocą cookies i podobnych technologii używamy w celach reklamowych, statystycznych oraz w celu dostosowania serwisu do indywidualnych potrzeb użytkowników. Wykorzystanie ich pozwala nam zapewnić Państwu maksymalną wygodę przy korzystaniu z naszego serwisu poprzez zapamiętanie Waszych preferencji i ustawień na naszej stronie. Więcej informacji o zamieszczanych plikach cookie oraz o możliwości zmiany ustawień przeglądarki oraz polityce przetwarzania danych znajdą Państwo w polityce prywatności. Mają Państwo prawo do cofnięcia wyrażonej zgody w dowolnym momencie. Wycofanie zgody nie ma wpływu na zgodność z prawem przetwarzania Państwa danych, którego dokonano na podstawie udzielonej wcześniej zgody. Więcej informacji

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close