Kiedy Twoje dziecko nie mówi głosek K, G lub H zaczynasz się martwić. Czy jest ku temu powód? Postaram się opowiedzieć Ci co nieco o wadach wymowy – kappacyzm, gammacyzm i hittacyzm.
Przeczytaj i nie martw się 🙂 Dziś w skrócie o zaburzeniach głosek tylnojęzykowych czyli o głoskach K, G, H.
Jak zwykle odpowiem na pytania troskliwych rodziców 🙂
Ten wpis jest dla Was drodzy rodzice poszukujący informacji na temat zaburzenia mowy: kappacyzm, gammacyzm, hittacyzm!
To od Was zaczyna się impuls, Wy idziecie z dzieckiem do logopedy, poświęcacie czas na ćwiczenia! Pamiętajcie, że dzięki Wam sukcesy w terapii są szybsze 🙂
A dla specjalistów:
Wielkimi krokami zbliża się szkolenie „Terapia głosek tylnojęzykowych” w Warszawie – warsztat kieruję głównie do logopedów, pedagogów! https://logopatka.pl/terapia-glosek-tynojezykowych/
Głoski tylnojęzykowe – co to znaczy?
Podczas wymowy głosek K, G, H pracuje tylna część języka, grzbiet języka przylega do pogranicza podniebienia twardego i miękkiego tworząc niewielki przesmyk (przy głosce h) lub zwierając się na ułamek sekundy (K, G). Pracuje tylna część języka! Stąd nazwa – GŁOSKI TYLNOJĘZYKOWE!
TOCHAM CIĘ MAMO! TOCHAM CIĘ TO!
KAPPACYZM (kekanie) – zaburzenie prawidłowej realizacji głosek K, KI zastępowane T, P
Przykładowa wymowa dziecka:
taczta – kaczka
tat – tak
tlowa – krowa
tawa – kawa
tino – kino
GAMMACYZM (gęganie) – zaburzenie prawidłowej realizacji głosek G, GI najczęściej zastępowane przez D, DI
Przykładowa wymowa dziecka:
dłowa – głowa
duzit – guzik
noda – noga
odon – ogon
HITTACYZM – zaburzenie prawidłowej realizacji głosek H, HI najczęściej zastępowane przez F, FI
Przykładowa wymowa dziecka:
fleb – chleb
fusteczka – husteczka
Powyższe wady wymowy najczęściej występują łącznie, kappacyzmowi współtowarzyszy gammacyzm. Hittacyzm występuje stosunkowo rzadko!
Kiedy powinnam/powinienem martwić się o wymowę mojego dziecka?
Prawidłowa wymowa głosek tylnojęzykowych K, G, H powinna pojawić się w rozwoju mowy dziecka pomiędzy 1,5 a 3 rokiem życia. Po tym okresie należy skonsultować się ze specjalistą.
Dlaczego moje dziecko nie mówi K i G?
Powodów może być kilka, logopeda z pewnością skieruje Państwa uwagę na odpowiednie czynniki.
- Zbyt niska sprawność ruchowa języka, podniebienia miękkiego
- Skrócone wędzidełko podjęzykowe,
- Przerost 3 migdałka,
- Problemy z nosem (krzywa przegroda),
- Niedosłuch,
- Zaburzenia słuchu fonematycznego,
- Złe wzorce,
- Alergie itd…
Jak pomóc swojemu dziecku?
Wykonujcie ćwiczenia buzi i JĘZYKA – to szczególnie istotne! Naśladujcie odgłosy, ćwiczcie słuch, bawcie się w chrapanie, dmuchajcie i chuchajcie, pijcie przez słomkę itp. 😉
Kilka przykładowych ćwiczeń poniżej:
- Masaże języka – podczas mycia ząbków
- Chuchanie – wymawiamy długie [ch] wypuszczając powietrze rączki/lusterko
- Przysysanie drobnych papierków przez rurkę i przenoszenie ich na plansze
- Dmuchamy na piórka/waciki/pomponiki/gąbki/piłeczki/wiatraczki
- „Koci grzbiet” – czubek języka opuszczemy do dołu i dotykamy do wewnętrznej powierzchnie dolnych zębów, grzbiet języka wyginamy ku górze, ku podniebieniu.
- Ssanie cukierka/żelkowego misia – środek języka przyciśnięty do podniebienia
- Konik – kląslamy (czubek języka mocno przywiera do podniebienia)
- Picie gęstych napojów przez długą i cienką słomkę.
- Ziewanie
Te ćwiczenia usprawnią aparat mowy i przyspieszą etap pojawienia się głosek!
Następnie możemy z dzieckiem ćwiczyć głoskę K/G/H powtarzając odgłosy zwierząt, sylaby, potem słowa itd. logopeda ukierunkuje Waszą pracę.
Poniżej pomoce, które przydadzą Wam się do ćwiczeń (można je pobrać z mojego facebookowego profilu, są w komentarzu pod wpisem) 😊
Owocnej pracy!
19 komentarzy
Monika · 22 lutego 2018 o 07:05
Moj synek wlasnie tak mowi. Nawet nie zdawalam sobie sprawy ze taka wada ma swoja nazwe. Czy istnieje szansa ze dziecku 'sama przejdzie’ taka zla wymowa, czy jednak nalezy udac sie do specjalisty zeby pptwierdzil badz wykluczyl czy moje dziecko cierpi na kappacyzm
LogoPatka · 22 lutego 2018 o 08:11
Pani Moniko, nie wiem w jakim wieku jest dziecko, i czy to jedyna wada wymowy u dziecka. Zalecałabym konsultację ze specjalistą, ponieważ nie znamy czynnika, który spowodował powstanie takiej wady wymowy. Nie czekałabym na moment aż „samo przejdzie”, skoro pojawiła się trudność to znaczy, że jest pewien problem. Czasem wystarczy dosłownie kilka spotkań aby dziecko zaczęło mówić głoski k i g. Pozdrawiam 🙂
Ardonka · 3 marca 2018 o 07:35
W literaturze logopedycznej wada wymowy to zastępowanie głoski należącej do systemu językowego głoską spoza systemu. Głoski „T, D”, którymi dzieci najczęściej zastępują „K, G” to dźwięki należące do systemu, więc ni rozumiem użycia terminu „wada” lub „zaburzenie” w artykule. W świetle terminologii powinna być to dyslalia rozwojowa, a zastępowanie głosek można nazwać substytucją, jeżeli już autorka artykułu lubi używać obcych terminów. Mama, która pisze, że dziecko „cierpi” na kappacyzm powzięła mylne rozeznanie pod wpływem mało profesjonalnego tekstu. Terminy „kappacyzm”, „gammacyzm”, pochodzące z foniatra (vide Pruszewicz) zestawia autorka z ludowym „kekaniem” i „gęganiem” – przepraszam, ale nie wiem, z jakiej gwary?
Ostatnie moje pytanie – jakie „nowości” będą przekazywane na szkoleniu dla specjalistów? Czy autorka nie powinna się przedtem trochę poduczyć?
LogoPatka · 4 marca 2018 o 19:46
Polecam zajrzeć do różnych źródeł w literaturze logopedycznej, ponieważ mamy tam różne definicyjne spory, proszę zapoznać się min. z pozycją Pani L. Konopskiej w odniesieniu do terminu „wada wymowy”, albo zajrzeć do artykułu H. Mierzejewskiej i D. Emiluta-Rozya w odniesieniu do kwestii „zaburzenie mowy” lub innych. We wpisie nie użyto obcych terminów, zostały oparte na językoznawczej klasyfikacji zaburzeń mowy. Jednocześnie staram się przekazać wiedzę rodzicom używając zwrotów i sformułowań, które są obecne „w sieci” aby powiązać pewne kwestie i jak najbardziej zrozumiale i przystępnie opisać „problem”.
Szkolenie będzie zorganizowane dla specjalistów, którzy zapewne uporządkowali sobie kwestie terminologiczne, ponieważ jak wskazuje tytuł szkolenia dotyczy ono „Terapii głosek tylnojęzykowych”, a więc aspektów praktycznych. „Nowości” można poznać biorąc udział w szkoleniu. 😉
Ardonka · 6 marca 2018 o 11:13
Zdania nie zmieniam. Odsyłam do klasyków: Styczek, Kania, Pruszewicz. Autorem bloga może dziś zostać każdy, dla mnie nie jest to wyznacznik autorytetu.
Ala · 5 marca 2018 o 07:21
Pani Ardonko polecam dokładniejsze zglębienie tematu dotyczacego głosek tylnojęzykowych wtedy zrozumie Pani użycie terminów wada i zaburzenie przez Pania Patrycję. Słowa kekanie i gęganie faktycznie pochodza z „gwary”, jeżeli oczywiscie gwara możemy nazwac język polski :). Proszę zapoznac się chociażby z innymi wpisami autorów blogów logopedycznych dostępnych w Internecie. W każdym z wpisów autorzy uzywaja tych pojęc na okreslenie kappacyzmu i gammacyzmu. Celowo nie wklejam tutaj linków do tych blogów, ale zapewniam że znalezienie ich zajmie Pani kilka chwil.
Pozdrawiam serdecznie,
Autorka bloga logopedycznego (nie podam jakiego) :), która do opisywania kapacyzmu i gammacyzmu stosuje pojec: kekanie i gęganie 🙂
Monika · 10 marca 2018 o 17:45
https://pl.globse.com/pl/pl/kekanie
słowo kekanie wystepuje w slownikach jako synonim slowa kappacyzm
tyle w temacie 🙂
Beata · 23 lutego 2018 o 16:04
A co w sytuacji odwrotnej? Tzn. kiedy dziecko powinno poprawnie wymawiac gloski przedniojezkowe? Moj syn np. zamiast t mowi k.
LogoPatka · 23 lutego 2018 o 18:23
Mamy wtedy do czynienia z tzw. tetacyzmem, który również wymaga terapii logopedycznej, tak jak kappacyzm i gammacyzm – jednak inaczej zaprogramowanej.
Beata · 23 lutego 2018 o 21:56
A czy jest jakiś czas, do którego dziecko może się spokojnie tego nauczyć. Chodzimy do logopedy, ale synowi idzie bardzo powoli. Obecnie ma 2.5 roku. Na zajecia chodzimy od ponad roku.
LogoPatka · 25 lutego 2018 o 21:23
Ciężko ocenić wadę jaką konkretnie ma dziecko, ponieważ tetacyzm może nie być jedynym problemem i może trzeba by spróbować popracować nad inną głoską. Jeśli dziecko chętnie ćwiczy i współpracuje z logopedą to efekty z pewnością się pojawią. Przy okazji warto zadbać o profilaktykę np. zrobić badania słuchu.
Ewa · 24 lutego 2018 o 21:23
A gdy dziecko mówi ciągle h zamiast f i w? Rok terapii, 5,5 lat. Głoski uzyskałam w izolacji i sylabach. Gdy pokazuje wzór i przesadnie wymawiając z zębami na wardze górnej, to jakos wychodzi. Terapia tylko w przedszkolu, rodzice raczej nie pracują
LogoPatka · 25 lutego 2018 o 13:01
Pani Ewo, tu pomogą intensywne ćwiczenia aparatu artykulacyjnego, masaże logopedyczne, stymulacja czuciowa i ćwiczenia słuchowe. Wywołane głoski muszą być utrwalone „motorycznie” i słuchowo bez tego nie ruszymy dalej. Ja kilka miesięcy pracowałam nad utrwaleniem schematu (przy kappacyzmie) poprzez kanał czuciowy, wzrokowy, słuchowy. Kiedy nadszedł dobry moment, głoski zaczęły brzmieć w słowach 🙂 Proszę się nie poddawać (mimo braku domowych ćwiczeń)! Efekty na pewno przyjdą!
Magda · 1 marca 2018 o 11:17
Wpis bardzo pomocny. Dziękuję. Będę tu zaglądać częściej
LogoPatka · 1 marca 2018 o 15:53
Dziękuję! Zapraszam częściej 🙂
Magda · 14 marca 2018 o 07:02
Bardzo dobry artykuł o kappacyźmie
Karolina · 26 marca 2018 o 09:03
A co w sytuacji kiedy dziecko 4,5-letnie wymawia, ale TYLKO w wygłosie h jako f, np. w żółtyf (w żółtych), tyf (tych) ? Pozostałe głoski realizuje poprawnie.
LogoPatka · 26 marca 2018 o 10:33
Być może występują problemy ze słuchem fonematycznym. Głoski w wygłosie są zazwyczaj realizowane ciszej, stąd takie zamiany lub „ucinanie końcówek” wyrazów. Warto poćwiczyć słuch i poprowadzić terapię logopedyczną hittacyzmu – od nagłosu, po to aby uświadomić dziecku dźwięk i oczywiście zrónicować go z innymi.
Pozdrawiam 😉
Karolina · 26 marca 2018 o 12:52
Dziękuję bardzo za odpowiedź. Pozdrawiam 🙂